Tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ – Thách thức lớn của lĩnh vực AI

Tranh chấp về quyền sở hữu trí tuệ đang ngày càng trở thành vấn đề lớn đối với các công ty công nghệ trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo. Điều này có thể cản trở sự phát triển của AI nếu không được giải quyết thỏa đáng.

Nguyên nhân dẫn đến tranh chấp sở hữu trí tuệ

Có một số nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ trong lĩnh vực AI:

Sự phức tạp của công nghệ AI

Các sản phẩm và giải pháp AI thường được xây dựng dựa trên hàng loạt công nghệ con, thuật toán và kỹ thuật khác nhau. Điều này khiến việc xác định quyền sở hữu trở nên mơ hồ.

Theo ước tính, một hệ thống AI có thể sử dụng tới hàng ngàn bằng sáng chế khác nhau. Nhiều công ty công nghệ đã gom góp các công nghệ then chốt để phát triển sản phẩm mới.

Sự cạnh tranh gay gắt trong lĩnh vực AI

Do tiềm năng thị trường lớn, lĩnh vực AI đang thu hút sự tham gia của các ông lớn công nghệ như Google, Microsoft, Amazon… Họ đua nhau nghiên cứu và đăng ký bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ.

Theo WIPO, số lượng đơn đăng ký bằng sáng chế về AI tăng gấp đôi từ năm 2013-2017, lên gần 340.000 bằng sáng chế.

Hậu quả của tranh chấp đối với sự phát triển của AI

Tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ sẽ gây ra nhiều hậu quả tiêu cực cho sự phát triển của AI:

• Giảm tính mở, cản trở việc chia sẻ dữ liệu và công nghệ AI giữa các công ty.
• Làm chậm quá trình đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực AI.
• Tăng chi phí pháp lý và thời gian giải quyết các vụ kiện kéo dài.
• Các startup và doanh nghiệp nhỏ gặp bất lợi trong cạnh tranh với các ông lớn.

Giải pháp cho vấn đề tranh chấp sở hữu trí tuệ

Để giải quyết vấn đề trên, cần có các giải pháp sau:

• Xây dựng hệ thống luật pháp về sở hữu trí tuệ trong lĩnh vực AI rõ ràng, minh bạch.
• Khuyến khích các thoả thuận cấp phép tập thể, chia sẻ công nghệ mở trong AI.
• Thúc đẩy thành lập tổ chức trung gian để giải quyết tranh chấp sở hữu trí tuệ nhanh chóng, hiệu quả.
• Xem xét các cách tiếp cận sáng tạo như bằng sáng chế ngắn hạn cho AI.

Như vậy, để AI phát triển lành mạnh, các công ty công nghệ cần hướng tới mô hình hợp tác và cạnh tranh có trách nhiệm, tránh cực đoan hoá vấn đề sở hữu trí tuệ. Sự phát triển của AI cần được dựa trên nền tảng của sự chia sẻ, cộng tác và đổi mới sáng tạo.