Tài khoảnTrong thời đại công nghệ phát triển như vũ bão, trí tuệ nhân tạo (AI) đang dần thay thế con người ở nhiều lĩnh vực, kể cả những công việc đòi hỏi trình độ chuyên môn cao. Theo dự báo, đến năm 2030, khoảng 800 triệu việc làm sẽ bị robot và AI thay thế. Điều đáng nói là những người bị ảnh hưởng nhiều nhất lại chính là những người có học, làm việc trí óc chứ không phải lao động chân tay.
1. AI đe dọa nhiều nghề nghiệp đòi hỏi trình độ cao
AI đang thâm nhập vào nhiều lĩnh vực, thậm chí cả những công việc sáng tạo đòi hỏi trí tuệ con người.
Nghệ thuật, sáng tạo bị đe dọa
Gần đây, nhiều nghệ sĩ, biên kịch, người làm đồ họa ở Hollywood đã biểu tình phản đối việc AI thay thế công việc của họ. Thậm chí AI còn làm tốt hơn con người ở một số khâu. Theo dự đoán, chỉ còn khoảng 10% những người đặc biệt tài năng mới có thể tiếp tục làm việc trong lĩnh vực này.
Tương tự, nghề thiết kế trang sức từ lâu vẫn được xem là nghề của những nghệ nhân lành nghề. Nhưng giờ đây, phần lớn họ đang bị AI thay thế dần. Theo ước tính, chỉ còn khoảng 10% người giỏi nhất mới được giữ lại làm việc.
Những người làm công việc trí óc cũng bị đe dọa
Không chỉ giới nghệ thuật, nhiều người làm công việc văn phòng, công việc trí óc như kế toán, nhân sự, marketing… cũng đứng trước nguy cơ bị AI thay thế.
Theo nghiên cứu, AI hiện đã có thể thay thế con người trong nhiều công việc văn phòng như soạn thảo văn bản, trả lời khách hàng, phân tích dữ liệu. Thậm chí nó còn làm tốt hơn ở một số khâu như xử lý khối lượng công việc lớn, phân tích dữ liệu chính xác hơn.
Do đó, những ai chỉ biết làm theo khuôn mẫu, thiếu sáng tạo và không chịu học hỏi sẽ dễ bị AI thay thế trong thời gian tới.
Nhiều ngành nghề truyền thống bị xóa sổ
Ngoài các ngành nghề sáng tạo và trí tuệ, nhiều nghề truyền thống cũng đang dần biến mất vì sự phát triển của công nghệ.
Chẳng hạn, nghề bán vé số dạo truyền thống đang bị thu hẹp dần khi người dân chuyển sang mua online hoặc qua máy tự động. Tương tự, nghề taxi truyền thống đang bị đe dọa bởi sự xuất hiện của các hãng xe công nghệ như Grab, Gojek.
Nhiều nghề khác như thợ máy photocopy, thư ký, nhân viên ngân hàng… cũng sẽ dần biến mất khi công nghệ phát triển và thay thế dần công việc của con người.
2. Những công việc nào vẫn còn giá trị với AI, công nghệ?
Mặc dù AI đang phát triển và thay thế người lao động ở nhiều lĩnh vực, vẫn còn một số công việc mà máy móc khó có thể thay thế được.
Các công việc liên quan đến y tế
Các công việc y tế như bác sĩ, y tá, điều dưỡng… vẫn rất cần thiết với xã hội hiện đại. Bởi vì chúng đòi hỏi sự tinh tế, khéo léo và kỹ năng cao của con người.
Đặc biệt, việc đồng cảm, chia sẻ và động viên bệnh nhân cũng là điều mà AI khó có thể thay thế được. Chính vì vậy, những công việc liên quan đến lĩnh vực y tế vẫn rất có giá trị với xã hội.
Các công việc sáng tạo và phát triển sản phẩm mới
Các công việc đòi hỏi tư duy phản biện, sáng tạo và khả năng phát triển sản phẩm mới như kỹ sư, nhà thiết kế, nhà khoa học… vẫn rất khó để AI có thể thay thế hoàn toàn.
Bởi, đây là những công việc cần có óc phán đoán nhạy bén, trực giác sắc sảo và khả năng sáng tạo riêng biệt của con người. Nên ngay cả khi AI phát triển, những công việc này vẫn sẽ đóng vai trò quan trọng.
Các công việc mang tính nghệ thuật và xúc cảm
Những công việc mang tính nghệ thuật, sáng tạo và khai thác cảm xúc con người như nghệ sĩ piano, họa sĩ, nhạc sĩ, ca sĩ… là điều mà AI khó có thể làm tốt.
Bởi, để chinh phục khán giả, người nghệ sĩ không chỉ cần kỹ thuật mà còn phải có cảm xúc và biểu cảm đặc biệt. Đây chính là thứ mà AI không thể hiểu và thể hiện được. Vì vậy, những công việc mang tính nghệ thuật vẫn không thể thiếu được con người.
3. Giải pháp để thích ứng với thời đại mới
Để có thể tồn tại và phát triển trong thời đại của công nghệ và AI, chúng ta cần có những giải pháp sau:
Liên tục học hỏi và nâng cao kỹ năng
Thay vì lo sợ bị mất việc, chúng ta nên chủ động liên tục học tập, nâng cao kỹ năng chuyên môn để trở thành người lao động có chất lượng cao. Những lao động giỏi chuyên môn sẽ ít bị ảnh hưởng bởi AI hơn.
Sáng tạo và khác biệt hóa bản thân
Hãy phát huy tối đa khả năng sáng tạo, tư duy phản biện để tạo ra những sản phẩm, dịch vụ khác biệt. Điều này sẽ giúp ta trở nên đặc biệt và không thể thay thế.
Chủ động làm việc cùng công nghệ
Thay vì coi công nghệ và AI là kẻ thù, hãy chủ động hợp tác và kết hợp với chúng để tạo ra những sản phẩm mới, nâng cao năng suất và hiệu quả công việc.
Cân nhắc chuyển đổi nghề nghiệp khi cần thiết
Nếu thấy ngành nghề của mình bị ảnh hưởng nặng nề bởi công nghệ, hãy cân nhắc việc chuyển đổi sang các lĩnh vực ít bị tổn thương hơn. Đây cũng là cách để đảm bảo cuộc sống ổn định cho bản thân.
Kết luận
Tóm lại, sự phát triển mạnh mẽ của AI và công nghệ đang tác động lớn tới thị trường lao động. Ngay cả những lao động có trình độ cao, làm công việc trí óc cũng đứng trước nguy cơ mất việc.
Tuy nhiên, vẫn còn một số ít công việc mà AI khó có khả năng thay thế hoàn toàn con người. Để thích nghi với xu thế mới, người lao động cần chủ động nâng cao kỹ năng, sáng tạo và hợp tác làm việc cùng công nghệ. Đây chính là phương án tối ưu để đảm bảo cuộc sống ổn định cho bản thân và gia đình.
